Giấy – chất liệu bình dị nhưng lại chứa đựng cả thế giới sáng tạo. Với những nghệ sĩ, giấy không chỉ là bề mặt để vẽ mà còn là người bạn đồng hành lặng lẽ, nâng đỡ từng nét chì, vệt mực, hay mảng màu rực rỡ. Mỗi loại giấy đều có linh hồn riêng, mang đến những cảm giác khác nhau khi chạm bút, giúp nghệ sĩ truyền tải trọn vẹn cảm xúc và ý tưởng của mình.
1. Hành trình của giấy
Giấy xuất hiện từ hơn hai ngàn năm trước, khi con người bắt đầu khát khao ghi lại suy nghĩ và cảm xúc của mình. Năm 105 sau Công nguyên, viên quan Thái Luân của triều Hán sáng tạo ra những tờ giấy đầu tiên từ vỏ cây dâu tằm và lưới đánh cá cũ. Từ đó, giấy lan tỏa khắp thế giới, đi vào từng trang sách, từng bức thư tình, từng bản nhạc và cả những tác phẩm nghệ thuật kinh điển.
Vào thời kỳ Phục Hưng, những bậc thầy như Leonardo da Vinci hay Michelangelo đã sử dụng giấy để phác thảo ý tưởng của mình, tạo nên những tuyệt tác vượt thời gian. Cho đến ngày nay, giấy vẫn không ngừng phát triển, từ những tấm giấy gợn sóng dành cho màu nước đến giấy Bristol mịn như lụa cho bút kỹ thuật. Dù công nghệ có tiến xa đến đâu, cảm giác đặt bút lên trang giấy vẫn mang lại một sự kết nối đầy xúc cảm mà không công cụ nào thay thế được.
2. Giấy vẽ chì và than
Những đường nét chì đầu tiên trên trang giấy luôn mang theo một cảm giác đặc biệt – sự kết nối giữa ý tưởng và hiện thực. Giấy vẽ chì và than thường có bề mặt nhám nhẹ, giúp bút chì hay than bám chắc hơn, tạo ra độ chuyển sắc mượt mà và sâu sắc.
- Giấy Canson: Sản phẩm của thương hiệu Canson, công ty giấy đến từ Pháp với lịch sử hơn 450 năm. Đây là lựa chọn phổ biến bởi khả năng bám chì tốt, thích hợp cho cả phác thảo lẫn tác phẩm hoàn chỉnh, nổi bật với dòng giấy Canson CA Grain phù hợp cho vẽ chì, than và pastel khô.
- Giấy Bristol: Loại giấy dày, mịn, bền, thích hợp cho bút mực, bút kim, marker và bút chì, được đặt tên theo thành phố Bristol (Anh), nơi loại giấy này xuất hiện từ thế kỷ 19. Các thương hiệu phổ biến gồm Strathmore (Mỹ, dòng 300 và 400 Series) và Winsor & Newton (Anh).
- Giấy Sketch: Mỏng nhẹ, phù hợp để phác thảo và ghi nhanh ý tưởng. Các hãng sản xuất loại giấy này có thể kể đến Strathmore, Canson, Fabriano.
Giấy Vellum: Ban đầu, “vellum” dùng để chỉ giấy làm từ da bê non, nhưng ngày nay nó thường chỉ một loại giấy có bề mặt mờ, hơi nhám, tạo độ bám tốt cho chì, than và màu khô. Nổi bật có thể kể đến dòng sản phẩm của Borden & Riley, Clearprint.
3. Giấy vẽ màu sáp và màu chì: Lấp đầy cảm xúc tuổi thơ
Màu chì và màu sáp có một sức hút kỳ lạ – sự pha trộn giữa kiểm soát và ngẫu hứng. Một tờ giấy tốt sẽ giúp những sắc màu trượt êm ái và hòa quyện với nhau một cách hoàn hảo. Những lựa chọn phù hợp có thể kể đến như:
- Giấy Pastel: Nhám vừa đủ để giữ màu, thường được sản xuất bởi Clairefontaine, Hahnemühle, Canson Mi-Teintes.
- Giấy Bristol: Mịn mượt, hoàn hảo cho những đường vẽ tỉ mỉ, phổ biến ở các hãng như Strathmore, Canson.
- Giấy Toned: Có nền màu be, xám hoặc nâu để tạo chiều sâu. Các loại như Strathmore Toned Tan/Grey, Fabriano Toned Paper rất được ưa chuộng.
4. Giấy vẽ mực và bút kỹ thuật: Vẻ đẹp của sự sắc nét
Những nét bút đen trên nền giấy trắng – sự đối lập đơn giản nhưng đầy mê hoặc. Để bút kỹ thuật và mực vẽ có thể thỏa sức thể hiện, giấy cần có bề mặt mịn màng, thấm hút vừa phải.
- Giấy Marker: Tráng phủ để chống thấm, giữ đường nét sắc nét. Các thương hiệu như Copic, Strathmore Marker Pad, Bienfang nổi bật.
- Illustration Board: Tấm bìa cứng phủ giấy vẽ mịn, dày dặn, có ở các hãng như Crescent, Strathmore.
- Giấy Vellum: Loại giấy mờ mịn, phù hợp cả cho phát thảo và kiến trúc. Nổi bật với Clearprint Vellum, Borden & Riley.
5. Giấy vẽ Acrylic và Sơn dầu: Khi kết cấu đóng vai trò quan trọng
Acrylic và sơn dầu đòi hỏi một bề mặt đủ sức chịu đựng lượng màu dày đặc mà không cong vênh hay loang lổ.
- Giấy chuyên dụng cho Acrylic: Được xử lý bề mặt hoặc tráng sẵn một lớp sơn lót (gesso) để giữ màu mà không bị thấm quá mức. Giấy vẽ Acrylic thường có độ dày từ 300gsm trở lên, bề mặt nhám nhẹ giúp sơn bám tốt hơn. Thương hiệu phổ biến gồm Canson Acrylic Paper, Strathmore 400 Series Acrylic, Winsor & Newton Acrylic Pad.
- Giấy Canvas: Mô phỏng bề mặt vải toan, tạo hiệu ứng giống như vẽ trên toan thực sự, thường có ở Fredrix Canvas Pad, Royal Talens Canvas Paper.
- Ngoài ra bạn cũng có thể tự phủ sơn lót lên giấy để cải thiện độ bám màu. Không nên chọn giấy quá mỏng (dưới 250gsm) vì Acrylic có độ ẩm cao, dễ làm cong giấy.
6. Giấy Mixed Media: Người bạn đồng hành đa năng
Trong quá trình sáng tạo, không phải tất cả mọi người đều có điều kiện để đầu tư các loại giấy riêng cho từng chất liệu. Đó là lúc Mixed Media trở thành lựa chọn lý tưởng – chất liệu linh hoạt, sẵn sàng đồng hành cùng nghệ sĩ trong mọi cảm hứng bất chợt.
Giấy Mixed Media thường có định lượng từ 200gsm đến 300gsm, đủ dày để chịu được màu nước nhẹ hoặc acrylic loãng mà không cong vênh. Bề mặt giấy có texture nhẹ – không quá nhám như giấy màu nước, cũng không quá mịn như giấy Bristol – vừa đủ để giữ lại màu và tạo độ bám cho nhiều chất liệu vẽ khác nhau.
Các thương hiệu nổi bật như Canson XL Mix Media, Strathmore 400 Series Mixed Media, Fabriano Mix Media, hay Winsor & Newton Mixed Media Sketchbook đều mang đến những lựa chọn chất lượng. Giấy Mix Media cũng thường được đóng thành sketchbook – dễ dàng mang theo và ghi lại mọi khoảnh khắc sáng tạo khi cảm hứng đến bất ngờ.
7. Bảo quản giấy đúng cách để kéo dài tuổi thọ
Giấy cũng như một tác phẩm nghệ thuật, cần được nâng niu. Hãy giữ giấy ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp để ngăn ngừa ố vàng. Cất giấy trong hộp chống ẩm hoặc kẹp chặt trong bìa cứng để giữ giấy phẳng phiu. Khi di chuyển mà không có ống đựng tranh, cuộn tròn thay vì gấp nếp sẽ giúp tác phẩm bảo toàn vẻ đẹp nguyên vẹn, tranh làm gãy hoặc bong tróc lớp màu.
8. Giấy vẽ: Mảnh đất lành cho cảm hứng nở hoa
Mỗi tờ giấy đều có câu chuyện riêng, và khi nét cọ đầu tiên chạm xuống, câu chuyện ấy bắt đầu. Dù bạn là một nghệ sĩ chuyên nghiệp hay chỉ đơn giản là người yêu cái đẹp, hãy cứ để tâm hồn mình tự do vẽ lên những điều tuyệt vời. Đừng ngại thử nghiệm, đừng ngại sai sót – bởi trên mỗi tờ giấy, ta không chỉ vẽ tranh mà còn vẽ lên hành trình sáng tạo của chính mình.
Content: Minh Thúy
