Isaac Levitan – người họa sĩ vẽ nên tâm hồn thiên nhiên nước Nga. Thiên nhiên không chỉ là cảnh vật trong tranh Levitan, mà là nhân vật sống động mang linh hồn và tâm trạng. Một hành trình cảm xúc qua phong cảnh Nga trữ tình.
1. Isaac Levitan – Bậc thầy phong cảnh trữ tình nước Nga
Nếu có cái tên vang vọng trong giới hội họa phong cảnh Nga, đó chính là Isaac Levitan (1860-1900). Ông không chỉ vẽ, mà còn trò chuyện với thiên nhiên bằng những sắc màu tinh tế và ánh sáng dịu dàng. Mỗi tác phẩm của Levitan là một khúc nhạc trữ tình, nơi bầu trời, mặt nước, hàng cây thì thầm những giai điệu dịu dàng, đượm buồn nhưng đầy chất thơ.
Levitan không theo đuổi vẻ đẹp hào nhoáng hay sự hùng vĩ phô trương. Tranh của ông là những góc rất đỗi bình dị của nước Nga – con đường lặng lẽ dưới bầu trời xám, dòng sông yên ả trôi trong ánh chiều tàn, hay khu rừng mùa thu vàng rực mà man mác nỗi niềm. Thiên nhiên trong tranh ông không chỉ là cảnh vật, mà còn mang theo linh hồn, cảm xúc, nỗi niềm của con người.
2. Phong cách Levitan – Những sắc màu của tâm hồn
Phong cách hội họa của Levitan là sự kết hợp hoàn mỹ giữa hiện thực và lãng mạn. Ông theo đuổi chủ nghĩa hiện thực trữ tình (lyrical realism), trong đó thiên nhiên không đơn thuần là một bối cảnh mà trở thành nhân vật chính, mang cảm xúc và tâm trạng như con người. Màu sắc trong tranh Levitan không rực rỡ nhưng thấm đượm một nỗi buồn đẹp đẽ, dịu dàng. Ánh sáng trong tranh của ông không chói chang, mà là thứ ánh sáng mềm mại, đôi khi u hoài, phản chiếu một tâm hồn nhạy cảm.
Levitan chủ yếu sáng tác bằng sơn dầu trên vải hoặc bìa. Ông sử dụng bảng màu tinh tế, với những gam màu dịu nhẹ và sự chuyển sắc khéo léo, để tạo ra bầu không khí trữ tình và sâu lắng trong từng tác phẩm. Chất liệu sơn dầu giúp ông thể hiện được sự chuyển động tinh tế của ánh sáng và không gian, làm nổi bật nét mềm mại và cảm xúc trong tranh.
3. Không gian và hơi thở thiên nhiên trong tranh Levitan
Một trong những điểm đặc trưng của Levitan là cách ông khắc họa không gian. Ông không chỉ vẽ cảnh mà còn tạo ra cảm giác về không khí, về sự lặng yên, về nhịp thở của thiên nhiên. Bầu trời trong tranh ông có thể trải dài vô tận, những cánh đồng và mặt nước dường như lan tỏa hơi thở của đất trời. Đó là lý do tại sao khi đứng trước tranh Levitan, người xem không chỉ nhìn, mà còn cảm nhận được thiên nhiên.
4. Above Eternal Peace (Sự yên tĩnh vĩnh hằng) – Hồi chuông tỉnh thức ngân vang trong tâm trí
Bức tranh nổi tiếng Above Eternal Peace (1894) là một trong những tác phẩm giàu cảm xúc nhất của Levitan. Một nhà thờ nhỏ bé nằm cô đơn trên một ngọn đồi, phía dưới là mặt nước lặng lẽ, phía trên là bầu trời rộng lớn với những đám mây trải dài vần vũ trên nền trời pha trộn màu đen và màu tím ngát. Có gì đó vừa bình yên, vừa man mác, vừa tráng lệ trong khung cảnh ấy. Đây không chỉ là tranh phong cảnh, mà còn là triết lý về sự sống và cái chết, về sự nhỏ bé của con người trước thiên nhiên bao la.
5. Golden Autumn (Mùa thu vàng) – Khi mùa thu hát khúc hoan ca
Không phải tất cả tranh của Levitan đều buồn. Golden Autumn (1895) là bức tranh rực rỡ sắc màu, với những hàng cây bạch dương vàng óng phản chiếu trong làn nước trong veo. Bức tranh là bản giao hưởng của sắc vàng và xanh lam, tràn ngập ánh sáng và sức sống. Nhưng dù rực rỡ, tranh của Levitan vẫn mang một nét hoài niệm, như thể mùa thu ấy đẹp đến nao lòng, và rồi cũng sẽ sớm qua đi.
6. Vladimirka Road (Con đường Vladimirka) – Con đường của số phận
Trong Vladimirka Road (1892), Levitan vẽ một con đường trải dài bất tận, dẫn vào miền xa xăm. Đây là con đường mà những người bị lưu đày ở nước Nga thế kỷ 19 đã đi qua, một biểu tượng của nỗi buồn, sự cô đơn và những số phận trôi dạt. Bầu trời xám, cánh đồng hoang vắng, con đường kéo dài như vết thương trong tâm hồn. Đây là một trong những bức tranh giàu tính tự sự nhất của Levitan, nơi phong cảnh và tâm trạng hòa quyện làm một.
7. Di sản bất diệt của Isaac Levitan
Isaac Levitan qua đời khi mới 39 tuổi, nhưng những gì ông để lại vẫn sống mãi trong lòng người yêu nghệ thuật. Ông không chỉ vẽ tranh phong cảnh, mà vẽ lên cảm xúc, ký ức, vẽ lên những khoảng lặng trong tâm hồn con người. Tranh của Levitan không chỉ là những khung cảnh nước Nga, mà còn là những nỗi niềm mà ai cũng từng cảm thấy: niềm vui mong manh, nỗi buồn dịu nhẹ, sự cô đơn đẹp đẽ.
Hơn một thế kỷ đã trôi qua, nhưng mỗi khi ngắm tranh Levitan, ta vẫn như nghe thấy tiếng gió thổi trên những cánh đồng, cảm nhận được nhịp thở của thiên nhiên và thấy lòng mình lắng lại trong một nốt trầm đầy thi vị. Có lẽ, đó chính là phép màu mà Levitan đã để lại cho thế gian.
Tham gia khóa học màu Gouache cùng Chao để cọ vẽ của bạn được vẽ nên những bức tranh rực rỡ nhé!
Content: Minh Thúy
