Bạn từng nhìn tranh mình và cảm thấy… thiếu hồn, trống rỗng? Đừng lo, không phải bạn thiếu năng khiếu đâu. “Hồn” của tranh không phải phép màu – mà là thứ hoàn toàn có thể luyện được.
1. Vì sao tranh bạn “thiếu hồn”? Cảm xúc – nhưng không mông lung
“Thiếu hồn” thực chất là thiếu cảm xúc. Nhưng cảm xúc không phải là thứ bay lơ lửng – bạn có thể luyện và thể hiện nó một cách cụ thể:
a. Biết rõ bạn muốn nói điều gì
Trước khi cầm cọ, hãy tự hỏi:
- Mình vẽ bức tranh này để làm gì?
- Mình muốn người xem cảm thấy gì khi nhìn vào nó? (buồn, nhẹ nhàng, hoài cổ, giận dữ…)
- Chủ thể trong tranh có tâm trạng gì?
b. Sử dụng ngôn ngữ hình ảnh để thể hiện cảm xúc
- Màu sắc: Màu nóng gợi căng thẳng, năng động; màu lạnh gợi buồn bã; màu trung tính gợi hoài niệm.
- Nét vẽ: Mềm mại thì dịu dàng, xiên nhọn thì căng thẳng.
- Ánh sáng: Mạnh – kịch tính. Dịu – thơ mộng.
- Không gian: Trống trải → cô đơn. Đông đúc → áp lực.
- Dáng người: Cúi đầu – buồn. Mở rộng – hy vọng.
c. Dựa vào ký ức thật hoặc cảm giác thật
Bạn từng buồn? Từng hạnh phúc? Từng nhớ nhà? Hãy đưa trải nghiệm đó vào tranh – không cần vẽ lại chi tiết, chỉ cần truyền lại cảm giác.
d. Giảm mô tả, sử dụng chi tiết có chọn lọc
Tranh “không có hồn” thường vẽ mọi thứ rất đầy đủ… nhưng không có trọng tâm. Hãy bỏ bớt chi tiết không cần thiết, và tập trung vào thứ tạo cảm xúc mạnh nhất.
2. Bạn đang so sánh với… ai?
Một lý do khác khiến bạn thấy tranh của mình thiếu hồn là vì bạn… so sánh nó với tranh người khác.
Và thường thì bạn lại đang so sánh bản vẽ năm đầu tiên của mình với tác phẩm năm thứ 10 của một họa sĩ chuyên nghiệp.
So sánh là bản năng – nhưng cần đúng đối tượng. Hãy theo dõi những người “cao hơn bạn một chút thôi”, để học hỏi mà không choáng ngợp. Đồng thời, hãy lưu lại tranh cũ của bạn để so với hiện tại – bạn sẽ thấy hành trình tiến bộ của mình rõ ràng hơn.
3. Thiếu quan sát – thiếu kết nối với chủ thể
Bạn vẽ một bông hoa mà thiếu sự quan sát tìm hiểu, làm sao bạn có thể vẽ ra sự sống của nó?
Quan sát là gốc rễ của nghệ thuật. Trước khi vẽ một vật thể, hãy:
- Nhìn thật kỹ vào hình dáng, kết cấu, cách ánh sáng đổ lên nó.
- Tự hỏi: Nếu vật thể này biết nói, nó sẽ kể gì về chính nó?
- Cảm nhận của bản thân: Mình thấy gì khi nhìn nó – dịu dàng, mạnh mẽ, cô độc?
Càng quan sát và kết nối sâu, tranh của bạn càng có hồn.
4. Không chọn bố cục – chỉ vẽ cho đầy
Một số bạn mới học thường vẽ đầy trang giấy cho “đỡ trống” mà không có ý đồ rõ ràng. Kết quả là bố cục rối, rời rạc, mắt người xem không biết nên nhìn vào đâu.
Thay vì vậy, hãy:
- Chọn điểm nhấn rõ ràng (focal point).
- Đặt yếu tố chính ở những vị trí “vàng” như theo bố cục tam giác, chữ Z, hoặc tỉ lệ vàng.
- Để khoảng trống hợp lý – khoảng trắng cũng là phần quan trọng tạo lên cảm xúc.
5. Luyện tập chưa đúng cách
Có thể bạn luyện tập rất chăm chỉ, nhưng không có feedback, không quan sát tác phẩm hay, không biết mình đang làm gì sai. Luyện tập mà không có phản hồi cũng như đi bộ trong sương mù khiến tranh bị thiếu hồn.
- Thử tham gia các group vẽ có phản hồi chất lượng.
- Nhờ người có kinh nghiệm nhận xét thật lòng.
- Luyện tập theo mục tiêu rõ ràng: hôm nay tập dựng hình, mai tập đổ bóng…
6. Một vài bài tập giúp luyện “tranh có hồn”
- Vẽ một vật dưới nhiều tâm trạng khác nhau: Vẽ một cái ly khi bạn đang vui, đang buồn, cô đơn, hồi hộp…
- Chọn một ký ức cá nhân, vẽ lại bằng trừu tượng: Không minh hoạ, chỉ dùng màu, nét và bố cục.
- Làm bài tập chọn lọc chi tiết: Vẽ cảnh quen thuộc nhưng cố tình bỏ đi 50% chi tiết phụ để học cách nhấn nhá bố cục, màu sắc.
7. Tranh có hồn là tranh có câu chuyện
Không phải mọi người sinh đều cũng vẽ đẹp. Nhưng ai cũng có thể luyện để tranh mình “nói được điều gì đó”.
Muốn vẽ tranh có hồn, bạn cần kết nối thật sự với cảm xúc, đối tượng và mục đích của mình. Khi đó, tranh của bạn không chỉ là hình ảnh, mà là câu chuyện, là cảm xúc, tiếng nói của chính bạn.
Cùng thực hành quan sát sự vật, cảm nhận và truyền tải cảm nhận cá nhân vào tác phẩm của bạn hôm nay nhé!
Tham gia khóa học màu Gouache cùng Chao để cọ vẽ của bạn được vẽ nên những bức tranh rực rỡ nhé!
Content: Minh Thúy
